Verlatingsangst? Hoezo?!

Ik was twaalf toen ik voor het eerst dacht: er is iets mis met mij.

'Rachelle, zing jij het volgende refrein?' Mijn muziekdocent in de brugklas wees mij aan om ten overstaan van al mijn nieuwe klasgenoten een stukje te zingen van 'Hello' van Lionel Richie.

Ik stond op, met alle ogen op mij gericht, maar ik kon niks uitbrengen. Mijn leraar keek mij vragend aan. In plaats van zingen begon ik te huilen. Het was een emmer die overliep en ik wist gewoon niet meer hoe ik moest stoppen.

Later thuis vroeg mijn moeder bezorgd: 'Wat is er aan de hand? Waarom ben je zo verdrietig?'

Ik had er geen woorden voor. Het was alsof ik werd overgenomen door mijn emoties. Ik wist niet waarom ik zo hard moest huilen en ik had het niet eens zien aankomen.

Onaantastbaar
Nu ik volwassen ben, weet ik het wel. Ik was altijd al een gevoelig kind en opgroeiend in een druk (en niet bijzonder functioneel) gezin met 3 grote zussen en moeder had ik mezelf aangeleerd om me terug te trekken van alle emotionele tumult die ik dagelijks om mij heen ervoer. Letterlijk op mijn kamer, en figuurlijk in mijn hoofd. Ik zat in mijn eigen wereld waar ik onaantastbaar was.

Toen ik de voor mij bekende wereld van de basisschool met vertrouwde klasgenootjes, school, meesters en juffen inruilde voor de massale gangen van de middelbare school werd de druk te groot. Ineens moest ik heel ver fietsen en in de brugklas was niet één bekend gezicht. Ik was een verlegen kind, maar ik wilde niks liever dan erbij horen.

Deze nieuwe omgeving zorgde ervoor dat mijn veiligheid me was ontnomen. Mijn beschermingsmechanismen voldeden niet en de angst werd me te veel. Mezelf terugtrekken kon niet meer.

Coping
Wanneer je bent opgegroeid in een situatie waarin er geen ruimte was voor jouw gevoelens of waarin je niet het goede voorbeeld hebt gekregen om jouw eigen gevoelens te reguleren dan kan het zijn dat je allerlei manieren hebt gevonden om niet te voelen. In mijn geval was het mezelf terugtrekken, maar er zijn allerlei trucjes die je jezelf kan hebben aangeleerd. Jezelf verdoven is er ook een, bijvoorbeeld door te veel te eten en te drinken. Wat je ook vaak ziet is clownesk gedrag als copingmechanisme, altijd maar de lachers op je hand willen hebben om maar niet de narigheid te voelen die onderhuids zit. Of je zoekt afleiding in steeds maar bezig zijn en nooit stilstaan bij wat je voelt.

Breekpunt
Deze vermijdingsstrategieën kan je vaak heel lang volhouden, totdat je een breekpunt bereikt. Sommige mensen komen op die manier in een burn-out terecht. Ze hebben te lang emoties onderdrukt en anderen onbewust over hun grenzen heen laten gaan, doordat ze nooit zijn opgekomen voor hun eigen behoeften.

Op vergelijkbare manier kan ook verlatingsangst jou ineens overvallen. Het kan zomaar zo zijn dat je nooit bewust bent geweest dat je hier last van hebt, totdat je merkt dat je steeds weer vastloopt in liefdesrelaties. Je begint patronen te herkennen. Je ervaart bijvoorbeeld allerlei gevoelens die je van jezelf niet kent in andere settingen.
Zo kan je erg emotioneel reageren op milde kritiek, terwijl je in vriendschappen totaal niet worstelt met dit soort angst voor afwijzing. Of je wordt snel erg boos en veeleisend, terwijl je normaal meer harmonieus bent. Wanneer je dit soort voor jou oneigenlijke emoties en gedrag herkent, dan kan het zomaar zo zijn dat deze man of vrouw en de intieme band die je probeert op te bouwen, oud zeer in jou losmaakt.

Iets in het gedrag van jouw partner triggert een oud gevoel van onveiligheid. Je kan vaak niet bewust benoemen waardoor je geraakt wordt en wat het is waardoor je weg wilt, of juist boos wordt. Je voelt bijvoorbeeld een knoop in je maag, die jou vertelt dat er iets niet pluis is, zonder dat je direct de link kan leggen naar een gebeurtenis van vroeger.

Inzicht in gevoelens, gedachten en gedrag
Doordat je vaak niet precies weet wat je voelt en waarom je het voelt, is het moeilijk om grip te krijgen op jouw verlatingsangst. Om beter te begrijpen hoe verlatingsangst zich bij jou manifesteert is het belangrijk om eerst te weten waar emoties vandaan komen en wat de functie hiervan is. Wat gebeurt er in het brein en lichaam wanneer je verlatingsangst voelt? Hoe ben je gevormd en waarom?

Om meer inzicht te krijgen in jezelf kan je je bewustzijn trainen. Dit is het waarnemen, voelen en getuige zijn van alles wat zich in jouw binnenwereld afspeelt: gedachten, gevoelens, sensaties, inzichten, gedrag (of neigingen). Door hiermee te oefenen merk je  op een gegeven moment eerder dat spanning hoog oploopt en kan je jezelf een halt toe te roepen voordat je dingen zegt die je niet meent.

In mijn boek Bang hart reset lees je meer over waarom het belangrijk is om in te tunen bij jezelf en hoe dat kan helpen om meer zelfvertrouwen te ontwikkelen in relaties. 

Denk jij dat je last hebt van verlatingsangst in relaties? Ik kan jou helpen om dit op te lossen. 

Neem contact op voor de mogelijkheden.